Instytut Historii i Archiwistyki

Kontaktul. Bojarskiego 1, 87-100 Toruń
tel.: +48 56 611 3732
fax: +48 56 611 3775
e-mail: iha@umk.pl

„Czterej pancerni i pies” - wokół fenomenu kulturowego

Zdjęcie ilustracyjne

Zapraszamy do udziału w konferencji „Czterej pancerni i pies” - wokół fenomenu kulturowego, która odbędzie się na Wydziale Nauk Historycznych UMK w dniach 23-24 maja 2019 r. Konferencję organizują wspólnie Wydział Nauk Historycznych i Wydział Filologiczny Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, patronatem objęło ją Polskie Towarzystwo Historyczne.

W 2019 roku przypada 55 rocznica pierwszego wydania powieści Janusza Przymanowskiego Czterej pancerni i pies, która stała się kanwą serialu (reż. Konrad Nałęcki) pod takim samym tytułem (1966-1970). Dzisiejsi odbiorcy zdają sobie sprawę z tego, że tak książka, jak i film bardzo luźno są powiązane z realiami historycznymi, a tropienie nieścisłości historycznych mogłoby stać się przedmiotem osobnych badań. Nie jest to jednak celem organizatorów konferencji.

Mając świadomości owych luźnych związków z faktami i realiami historycznymi, nie można zaprzeczyć, że powieść, a w jeszcze większym stopniu serial, wpłynęły na świadomość i myślenie kolejnych pokoleń nie tylko młodych czytelników i widzów, którzy od początku lat 60. XX wieku z zafascynowaniem śledzili losy załogi czołgu o numerze bocznym 102, czyli „Rudego”. Czy można tu mówić jedynie o wpływie? A może należy to nazwać wyraźnym kulturowym piętnem? Szukając odpowiedzi na te pytania, zamierzamy z uczestnikami konferencji zastanowić się, na ile Czterej pancerni i pies ukształtowali sposób myślenia Polaków o historii II wojny światowej i relacjach polsko-radzieckich. Jak powieść i serial wpłynęły na formę naszej pamięci historycznej?

Chcemy także zapytać o obecność tej powieści i serialu w przestrzeni kultury. Dziś Czterej pancerni i pies nie mają tej siły oddziaływania, co w latach 70. czy 80. XX wieku, ale warto zbadać, jak wpłynęły na polską kulturę. Co pozostało m.in. po Klubach Czterech Pancernych, przedstawieniach teatralnych, komiksach, plakatach czy swego czasu powszechnie znanych wypowiedziach serialowych bohaterów.

 

PROGRAM KONFERENCJI

23 maja, czwartek
(sala AB.0.09, WNH UMK, ul. Bojarskiego 1)


10.00-10.15 rozpoczęcie konferencji

10.15-12.15
prof. dr hab. Maciej Szczurowski (UG), Serial "Czterej pancerni i pies" jako nośnik mitu politycznego
prof. dr hab. Paweł Kaczyński (UWr), Motywy mityczne i baśniowe w "Czterech pancernych i psie"
prof. dr hab. Marek Jeziński (UMK), Janek, Tolek i Majka. Serial telewizyjny jako miejsce pamięci
dr hab. Marcin Hlebionek (UMK), Film fabularny oczami historyka: źródło historyczne, nośnik pamięci, czy coś jeszcze? Przykład "Czterech pancernych i psa"
Dyskusja

12.15-12.30 przerwa kawowa

12.30-14.30
prof. dr hab. Piotr Sitarski (UŁ), "Czterej pancerni i pies" jako socjalistyczny supersystem rozrywkowy: pomiędzy propagandą, konsumpcją i polityką autorską
mgr Tomasz Leszkowicz (PAN), Rudy 102 w ofensywie na froncie historycznym. "Czterej pancerni i pies" w kontekście wojskowej polityki pamięci historycznej lat 60.
dr Patrycja Spytek (UW), "Czterej pancerni i pies" - most łączący kulturę polską i rosyjską
mgr Kamil Anduła (UMK), 1. Warszawska Brygada Pancerna im. Bohaterów Westerplatte - historia bez cenzury
Dyskusja

14.30-15.30 obiad

15.30-17.00
dr Krzysztof Trojanowski (UMK), Frontowy szyk. O kostiumach bohaterek serialu "Czterej pancerni i pies"
mgr Jarosław Grzechowiak (UŁ), Liczby, wskaźniki, kwoty - serial "Czterej pancerni i pies" od strony produkcyjnej i ekonomicznej
lic. Adrianna Golanko (UW), "Czterej Pancerni i pies" w optyce antropologicznej
Dyskusja


18.00-20.00
Kino Centrum w Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu
Pokaz filmu dokumentalnego "My czterej pancerni..." oraz spotkanie z reżyserem, Andrzejem Słodkowskim. Prowadzenie - Radosław Osiński


24 maja, piątek (sala posiedzeń Rady Wydziału, WNH UMK, ul. Bojarskiego 1)

9.30-11.30
lic. Szymon Kosmala (UW), "Czterej pancerni i pies" wczoraj i dziś - percepcja powieści i serialu w Polsce Ludowej a współczesny odbiór
mgr Mateusz Szlachtycz (UG), "Czterej pancerni" jako pierwszy przykład zjawiska "merchandisingu" w kontekście kultury popularnej PRL-u
dr hab. Rafał Moczkodan (UMK), Krytyczna recepcja powieści Janusza Przymanowskiego
mgr Laura Sonik (UMK), "Czterej pancerni i pies" na deskach teatralnych
Dyskusja

11.30-11.45 przerwa kawowa

11.45-13.15
mgr Piotr Kruze (UW), Wpływ "Czterech pancernych i psa" na współczesne rosyjskie kino wojenne na przykładzie filmu "T-34"
dr Justyna Tuszyńska (UMK), "Czterej pancerni" w kryminale Ryszarda Ćwirleja
dr Marek Kołyszko (UMK), "Jaja kobyły", historia załogi Telewizyjnego Klubu Pancernych "Tygrysi Pazur" z Chojnic
Dyskusja i zakończenie konferencji

13.00 Obiad

 


Zaproszenie

Program konferencji

pozostałe wiadomości